Stedelijke waterbergingen en gemalen ontlasten rioolstelsel

Ruim baan voor regenwateropslag in Rotterdam

Rioolgemalen verwerken ons afvalwater en zijn daarom van groot belang voor de volksgezondheid. In sommige steden wordt ook het regenwater via het rioolsysteem afgevoerd, zoals in Rotterdam waar de medewerkers van Stadsbeheer Rotterdam ruim duizend rioolgemalen beheren. De elektrische besturingen voor de pompen in deze gemalen brengt Stadsbeheer Rotterdam onder in geklimatiseerde Rittal behuizingen.

Moderne techniek in monumentale gemalen

Rond 1970 begon gemeente Rotterdam met het zichtbaar maken van pompschakelingen in een centrale meldkamer: de Centrale Proces en Regelkamer Water (CPRW). Van ongeveer dertig gemalen was op papierrolschrijvers te zien welke pomp er ging draaien en hoe lang dit duurde. In de tachtiger jaren zijn alle grote gemalen naar computergestuurde gemalen omgebouwd. In die periode werden ook de laatste hoofdgemalen op een afvalwaterzuiveringsinstallatie aangesloten.

André Verbaas, Uitvoerder Elektro Gemalen bij Stadsbeheer Rotterdam: “De pompen worden automatisch via PLC’s aangestuurd. Elk gemaal bevat niveaumeters en elektrische pompen met sensoren. Bij storingen treedt gelijk een geautomatiseerd analyse- en communicatiesysteem in werking. Dat systeem bepaalt hoe urgent de storing is en roept wanneer nodig zelfstandig een onderhoudsmonteur van dienst op. Het is een waterdicht systeem dat ervoor zorgt dat alle Rotterdammers altijd droge voeten houden.”

Onderhoud gemalen

Goed rioolbeheer, daar merk je volgens Verbaas helemaal niets van. Verbaas: “Niemand denkt: wat goed dat het riool het doet. Maar als het rioolstelsel even niet werkt beseffen we heel snel hoe belangrijk het riool is. Voor de aansturing van de pompen vertrouwen we op de programmable logic controllers (PLC’s) van Siemens. De geklimatiseerde behuizingen van Rittal dragen ook bij aan de betrouwbaarheid. Ze houden vocht buiten en beschermen daarmee de PLC’s.”

Door de klimatisering met de Rittal koelaggregaten verlengt Stadsbeheer Rotterdam de levensduur van de ingebouwde componenten. Verder moeten de kasten goed beschikbaar en breed inzetbaar zijn. Verbaas: “We werken met allerlei soorten gemalen, van een enkele pomp en een klein besturingskastje tot grote gemalen met een hele wand vol besturingspanelen. Dan is het handig als alle behuizingen bij een en dezelfde leverancier vandaan komen.”

Een van de grotere ondergrondse waterbergingen vinden we in de kelder van de Museumparkgarage, die pal naast het rioolgemaal Westersingel staat. Verbaas: ”Zonder deze ondergrondse waterberging stroomde regenwater vermengd met afvalwater uit het riool in de Westersingel, met alle stankoverlast en vissterfte van dien. Het zal niet verbazen dat het gebruik van de ondergrondse waterberging ten goede kwam aan de waterkwaliteit van de Westersingel.

Waarde van consistente standaardisatie

Om de waterberging in de Museumparkgarage veilig en betrouwbaar te kunnen gebruiken is de bestaande pompcapaciteit in het rioolgemaal verhoogd. De elektrotechnische besturingscomponenten zijn daarbij deels in nieuwe, deels in bestaande Rittal behuizingen ondergebracht. Verbaas: “Doordat we het gebruik van onze kasten gedurende al die jaren consistent hebben gestandaardiseerd kon onze Rittal Account Manager Water en Energie Peter Reinewald zeer snel bepalen welke typen gemaalkasten destijds zijn toegepast.

En doordat ook Rittal al die jaren consistent aan hun eigen standaard trouw is gebleven konden zij de onderdelen voor de oude typen kasten nog steeds leveren, zoals de nieuwe deuren waarin we nieuwe digitale displays wilden aanbrengen – ook daarvoor konden we bij Rittal terecht. Als wij voor al onze gemalen verschillende fabricaten en type kasten hadden gebruikt was dit een heidens karwei geweest. Dat onderdelen uitwisselbaar en lang leverbaar zijn, dat is bijzonder waardevol voor ons. Zo houden we hier in Rotterdam onze voorraad- en onderhoudskosten laag en onze voeten droog.”

RTV Rijnmond heeft een aflevering gemaakt over de waterberging.