EMC in foodproductie: reinigbaarheid

De engineer krijgt bij een machinebouwer voor de food alle disciplines op zijn bordje. Elektrische veiligheid, inclusief EMC, thermisch ontwerp, reinigbaarheid en soms ook explosieveiligheid. In een serie blogs belichten we de verschillende aspecten.

Het komt nog altijd voor in een food-fabriek. Voldoet de nieuwe besturingskast aan de hoogste eisen voor hygiënisch design en elektrische veiligheid, inclusief elektromagnetische compatibiliteit (EMC), blijken de kabeldoorvoeren van kunststofwartels te zijn voorzien. Functioneel wellicht afdoende, maar… EMC en reinigbaarheid zijn mogelijk in één klap verdwenen.

Goedkoop is duurkoop

Een goede reiniging vereist typisch hygienic design rvs-wartels. Voor EMC-afscherming hebben die wartels liefst een speciale constructie, zodat de afscherming van de kabel 360° contacterend wordt aangesloten en de wartel goed is verbonden met de kast. Dergelijke oplossingen zijn wel iets duurder, maar goedkoop wordt soms duurkoop bij kunststofwartels. Een slechte reinigbaarheid kan zomaar leiden tot een besmetting en uiteindelijk zelfs een recall. Een EMC-lek via bijvoorbeeld kunststofwartels kan storingen doorlaten die bijvoorbeeld een PLC lamleggen, waardoor de in de food vereiste traceability verloren gaat.

Hygiënisch verantwoord

Kasten, componenten zoals wartels en kabels moeten voldoen aan de eisen voor elektrische veiligheid/EMC en tevens goed reinigbaar zijn en dus ook bestand tegen water en chemicaliën. Naast kabeldoorvoeren gaat het dan onder meer om de grotere gaten voor de bedieningspanelen. Een touchpanel bijvoorbeeld moet dan niet alleen hygiënisch verantwoord zijn uitgevoerd maar ook EMC-compatibel. Hoogfrequente stoorsignalen kunnen de besturing in de kast beïnvloeden als de sparingen te groot zijn en de storingen door zo’n gat kunnen passeren. Let met name bij frequenties in het Gigahertz-bereik op de afmetingen van de sparingen. Ook de afwerking van de sparingen behoeft aandacht. Oneffenheden kunnen vervelende gevolgen hebben.

Vooraf in gesprek

Zo komen in de food eisen vanuit veel verschillende disciplines bij elkaar en die moet de engineer vooraf helder krijgen. Dat kan door in gesprek te gaan met de opdrachtgever en de gebruikers over de functie van de nieuwe machine met besturingskast, de omgeving in de fabriek, de reiniging, enzovoort. Ook bij uitbreiding van een bestaande machine is dit uiterst zinvol, want juist daar gaat het vaak mis.

Normen

Uiteraard is vooraf kennis van de nieuwste normen een vereiste. IEC 60204 (Veiligheid van machines – Elektrische uitrusting van machines – Deel 1: Algemene eisen) is in 2018 vernieuwd en wordt waarschijnlijk januari 2020 van kracht. Die bevat uitgebreide beschrijvingen van de mogelijkheden om aan de EMC-eisen te voldoen. Vaak moet daarnaast aan NEN 1010 (Laagspanningsinstallatie) worden voldaan. Evenals aan IEC 61439 (Laagspanningsschakel-en-verdeelinrichtingen – Deel 1: Algemene regels), maar met de nieuwste IEC 60204 komt daar verandering in. Voor het hygiënische aspect van de machine en zijn besturingskast gelden aanvullende normen.

Kennisoverdracht

Om de kennis van de electrical engineer up-to-date te houden, verzorgt Rittal samen met erkende specialisten themadagen. Tijdens die themadagen komen de veranderingen in de normen aan de orde en gaat het ook over EMC. Typische items in de food, zoals hygienic design en kabelinvoer, komen in een aparte sessie aan bod. Klik hier voor het opleidingsoverzicht.