Leestijd: 3 minuten

Wat zijn de normen en eisen rondom schakelkastverlichting?

Kastsystemen Regelgeving

Met de introductie van de nieuwe LED-systemen voor schakelkastverlichting zet Rittal een mooie stap om monteurs bij hun service- en onderhoudswerkzaamheden van goed licht te voorzien. Maar een innovatie betekent dat er ook gekeken moet worden naar de veiligheidseisen en bijvoorbeeld de norm. Wat betekent deze LED-kastverlichting voor de eisen en normen waar paneelbouwer en eindgebruiker mee te maken krijgen? Tijd om het licht hier eens over te laten schijnen.

 

De norm NEN 3140 voor veilig werken

In ons land zijn organisaties verplicht om de veiligheid en gezondheid van hun medewerkers te beschermen. Dit is niet alleen vastgelegd in de Arbowet maar ook in veiligheidseisen voor machines en installaties. Zo stelt de norm NEN 3140 voor elektrische laagspanning-installaties onder meer eisen aan de afscherming van schakelkasten. En aan de positie van stroomgeleiders bij verschillende spanningen. Allemaal met als doel om een veilige werkomgeving te creëren.

 

NEN-EN-IEC 61439-1 voor veilige panelen

Dit is een belangrijke norm voor paneelbouwers en eindgebruikers van schakel- en besturingskasten en bevat eisen aan de schakel-, elektrische en beveiligingscomponenten. NEN-EN-IEC 61439-1 stelt duidelijke ontwerpregels om bijvoorbeeld risico’s door te hoge temperaturen te vermijden. En omschrijft ook eisen voor veiligheidstesten en het aanhouden van technische documentatie. Deze norm schrijft niets voor met betrekking tot schakelkastverlichting.

 

NEN-EN-IEC 60204-1 voor bedrijfszekere machines

Dit is de belangrijke veiligheidsnorm voor de paneelbouwer en eindgebruiker, omdat NEN-EN-IEC 60204-1 zich richt op het totale elektrische veiligheid van de machine. Dus niet alleen op de paneelbouw. Naast veiligheid gaat het hier ook om bedrijfszekerheid en de functionaliteit van de schakel- en besturingskast, de volledige bekabeling, alle bedieningscomponenten en de toegepaste codering.

In deze norm worden eisen gesteld aan de schakelkastverlichting. Eisen worden gesteld aan de voedingsspanning, lamphouder, elektromagnetische compatibiliteit (EMC), de aan\uit-schakelaar en de wijze van beveiligen van de stroomketen voor verlichting.

 

Conformiteitsverklaring (CE)

De schakelkastverlichting moet voorzien zijn van een verklaring van conformiteit met de voor kastverlichting relevante richtlijnen en normen. Deze CE-verklaring kunt u gebruiken om overeenstemming met de norm voor uw paneel aan te tonen.

 

Toelatingen

Omdat veel machines en dus ook de bijbehorende panelen geëxporteerd worden is het zeer wenselijk dat de componenten voorzien zijn van de internationale toelatingen. Afhankelijk van de uitvoering hebben de nieuwe systeemverlichting LED: UL,  cUL,  CCC, of ENEC.

 

NEN-EN 1837 integrale verlichting van machines

Het is van groot belang voor de veiligheid dat de machine goed verlicht is. Omdat de besturingskast integraal onderdeel uitmaakt van de machine moet deze vanzelfsprekend ook goed verlicht zijn. Hoewel er in de norm NEN-EN 60204 niets vermeld wordt over de lichtsterkte (de hoeveelheid lux) in de kast, wordt er in de norm NEN-EN 1837 en ook in de norm NEN-EN 12464-1 aangegeven wat de lichtsterkte in bepaalde situaties moet zijn.

Vanuit het ergonomisch design worden ook eisen gesteld aan verlichting. Hier geeft de norm NEN-EN 614-1 de verwijzing naar de NEN-EN 1837 waarmee de cirkel rond is. De nieuwe systeemverlichting LED met zijn lichtstroom van 400, 600, 900 of 1200 lumen geeft voor de verschillende afmetingen van  besturingskasten de juiste lichtsterkte en helpt daarbij zowel de veiligheid te verhogen als te voldoen aan de ergonomische eisen.

 

De situatie van veiligheidsnormen voor paneelbouwers en hun eindgebruikers lijkt soms ingewikkeld, terwijl het een belangrijk uitgangspunt is voor veilig werken. Mocht u met vragen op dit terrein zitten, schroom dan niet om deze aan mij voor te leggen. Samen kunnen we dan kijken, wat voor uw situatie de ‘spelregels’ zijn. Meer informatie over de Systeemverlichting LED kunt u vinden op www.rittal.nl.

Reageren

 

 

Let op: een reactie wordt pas geplaatst na goedkeuring van een beheerder


Reactie (4)

Koen De Wree | 22 januari 2018

Heeft Rittal ook een leidraad hoe het te gebruiken armatuur dient gekozen te worden in functie van het bord ? Want er zijn nu verschillende armaturen beschikbaar, maar hoe kies ik het juiste voor mijn toepassing alsook de montage ?

reageer
 

Theo Gerritzen | 23 januari 2018

Beste Koen de Wree, Een leidraad hoe een armatuur te kiezen is er niet. Vanuit de uitvoering zijn er een aantal keuzes te maken zoals handmatig aan/uitschakelen, middels een deurschakelaar zodat bij het openen van de deur de verlichting aan gaat of met een bewegingsmelder die na 2 minuten de lamp uitschakelt en weer aan gaat als er beweging gedetecteerd wordt wat handig kan zijn bij storing en/of installatie. De keuze wel of geen contactdoos en natuurlijk de afmeting of het lichtvermogen hangen af van de eisen die gesteld zijn, de norm waaraan het paneel moet voldoen en de afmeting. Ook bepalend kan zijn of er UL toelating nodig is of niet. Op de microsite is hiervoor een keuzemenu beschikbaar, zie https://www.rittal.com/com_en/led-system-light/produktuebersicht.php?lng=nl De wijze van monteren hangt af van het type kast waarin de verlichting gemonteerd moet worden. Een systeemkast zoals TS 8 of SE 8 heeft een rasterpatroon waarin de verlichting zonder toebehoren gemonteerd kan worden. Een wandkast zoals de AE serie heeft niet een dergelijk raster standaard beschikbaar dus moet er of een set rails voor interieuropbouw, een set universele montagebeugels of een set magneetbevestigingen (voor de uitvoering zonder contactdoos) toegevoegd worden.

reageer

Harjan | 26 mei 2024

Ik ben eigenlijk op zoek naar of de verlichting en wcd niet meer samen mogen zijn in de nieuwe Norm? Zo ja, kun je me dit verder toelichten? B.V.D. Harjan Vos

reageer
 

Theo Gerritzen | 28 mei 2024

Hallo Harjan, Als je volgens de NEN-EN-IEC 60204-1:2018 bouwt, staat in paragraaf 7.2.5 Contactdozen en bijbehorende stroomgeleiders en 7.2.6 Stroomketens voor verlichting waarom dit niet mag. Daarnaast moet je voor de verlichting ook aan de eisen van hoofdstuk 15 voldoen. In ons portfolio hebben we kastverlichtingen die aan deze eisen voldoen, zie https://www.rittal.com/nl-nl/products/PG0900ZUBEHOER1/PG1376ZUBEHOER1/PRO64749?Uitvoering+contactdoos= In de norm NEN-EN-IEC 61439-1:2021 staat niets over kastverlichting. Mocht je hierover nog vragen hebben hoor ik dat graag. Groeten, Theo

reageer